Dit brood is ideaal voor mensen zonder ervaring met brood bakken, maar die wel eens een vers zelfgebakken brood op tafel willen zetten. Het deeg is supersnel klaar, zonder kneden, het hoeft niet eerst te rijzen en je moet enorm je best doen om dit brood te laten mislukken (en mislukken is bij ‘gewoon’ gistbrood snel gebeurd als je het voor het eerst doet). De ‘soda’ in dit brood is niet de soda die velen in het gootsteenkastje hebben liggen, maar baking soda, oftewel natriumbicarbonaat.
In veel landen wordt baking soda, naast gist en bakpoeder, al vele jaren gebruikt als rijsmiddel, maar op de een of andere manier is het in Nederland nooit zo gebruikelijk geweest. Wij maken eigenlijk alleen gebruik van gist en bakpoeder. Baking soda is naast het gebruik als rijsmiddel, ook nog heel geschikt voor talloze andere huishoudelijke klusjes, dus ik heb het altijd in huis. Het is bij vrijwel iedere toko te krijgen (ik heb altijd het merk Arm & Hammer), maar tegenwoordig ook bij vele Nederlandse webshops te bestellen. Voor de toepassingen als schoonmaakmiddel verwijs ik je graag naar Google, want ik heb geen schoonmaakblog 😉 Voor het recept van een onvervalst Iers sodabrood, kun je verder lezen.
Soda bread wordt in meerdere landen gegeten in diverse varianten. De Amerikanen maken het graag met rozijnen er in, maar de Schotten en Ieren hebben het doorgaans meer als ‘gewoon’ brood. Omdat de gluten in het deeg niet zo ontwikkelen doordat je niet kneedt en het deeg laat rijzen, heeft soda bread een structuur die wat meer op cake in plaats van brood lijkt. De smaak lijkt wel weer op brood, maar is toch ook niet exact hetzelfde. Soda bread is echt een product op zich, maar je kan het precies zo gebruiken als gewoon gistbrood. Het kan perfect ingevroren worden, je kan het prima roosteren en het smaakt geweldig zonder iets of met een beetje boter bij een soepje, maar het is ook heel lekker met zoet en/of hartig beleg.
Ik heb het gebaseerd op een recept van Tom Kerridge, uit zijn boek “Proper pub food”. Voor dit brood gebruikt hij een mengsel van volkoren meel en witte bloem. Het volkoren meel geeft het brood wat meer karakter, maar je zou het ook alleen van bloem kunnen maken als je niet van bruin brood houdt. Alleen volkoren meel geeft waarschijnlijk een veel compacter, minder luchtig brood, dus dat zou ik niet zo snel doen. Maar als je beslist geen witte bloem wilt gebruiken, dan houd ik je natuurlijk niet tegen.
Zorg ervoor dat je géén kant en klare broodmix koopt, waar gist in zit en ook geen zelfrijzend bakmeel (dit is meel met bakpoeder er in en dat is niet nodig). Gewone tarwebloem of patentbloem is prima en de meeste supermarkten verkopen ook gewone volkoren tarwemeel (meel = volkoren/bloem=wit). Dit brood is ook prima te maken met een mengsel van speltmeel en speltbloem, in exact dezelfde hoeveelheden als in het recept.
Als vocht wordt in plaats van water karnemelk gebruikt. Het melkzuur van de karnemelk schijnt een wisselwerking met de baking soda te hebben, waardoor het geheel extra gaat bubbelen en het brood goed luchtig wordt.
Irish soda bread (1 groot brood)
375 gram bloem (tarwe of spelt)
375 gram volkoren meel (tarwe of spelt)
35 gram gesmolten boter
2 theelepels baking soda
1 theelepel zout
1/2 theelepel gemalen zwarte peper
625 ml karnemelk
Verwarm de oven voor op 200 graden Celsius. Doe de bloem, meel, zout, baking soda, peper en boter in een grote kom en giet er de karnemelk over. Meng goed met je handen tot je geen droog meel meer hebt en je een redelijk stevige massa deeg hebt, die nog wel wat plakkerig is.
Doe een stuk bakpapier op een bakplaat (niet noodzakelijk, maar ik vind het altijd wel prettig want dan hoef ik niks schoon te maken) en vorm het deeg in een schijf op het bakpapier. Dit gaat niet zo netjes als met gistdeeg in een mooi glad bolletje, maar je moet het gewoon wat in de gewenste ronde vorm drukken en pletten, tot je een cirkel hebt van ongeveer 4 centimeter dik. Snij er met een mes, tot bijna op de bodem, een kruis in (over de hele diameter). Dit is volgens de Ierse legenden om de feeën er uit te laten, maar het schijnt dat het insnijden er ook voor zorgt dat de hitte beter tot de kern kan doordringen, zodat het brood beter rijst. Bestrooi het, na het insnijden, nog licht met een beetje bloem.
Bak het brood 45-50 minuten in de oven (het is klaar wanneer het gerezen, goudbruin en geurig is) en laat het daarna op een rooster minimaal 45 minuten afkoelen. Je kan het lekker rustiek aan tafel in stukken breken, of netjes in plakken snijden…wat je maar wilt. Eet smakelijk!
One Response to Irish soda bread